FÛAD SÎPAN (AKPINAR)
Almanya, 01.05.2006
Li paytaxta komara Çek li Pragê di 27. û 28.04.2006an de di navbera nivîskarên endamên Navenda PENa Kurd û nivîskarên endamên Navenda PENa Çek de hevdîtineke dîrokî pêk hat. Hêjayî gotinêye ku ev hevdîtina bi piştgirî û alîkariya Komela Kurd li Pragê hatibû organîze kirin. Ji çapemeniya Kurdistanê jî birêz Alî Şokre ji Kurdistan TV du rojan bi me re bû û li ser vê hevdîtinê bi gelek beşdarvanan re hevpeyvîn çê kir.
Di êvara roja yekem de bi silavnama birêz Necîb Balayî organîzetor û moderatorê vê hevdîtinê, bi pêşwaziya serokê Komela Kurd birêz Ahmed Îsmaîl, bi axaftina serokê Navenda PENa Kurd birêz Dr. Zerdeşt Haco û bi axaftina cihgirê serokê PENa Çek birêz Vaclav Danyk wek destpêka dan û standina dostaniyê di navbera endamên herdu PENan de dest pêkir. Hevdîtina me di eynî êvarê de di pê axaftinan re bi xwarin, vexwarin, bi mijûlî, sohbet, henek û pêkenokan heta nîvê şevê berdewam kir. Herwiha birêz Dr. Yekta Gaylanî û birêz Reşîd ji Komela Kurd ji destpêka êvara roja yekem heta roja dawîn him wergerî ji me re kir û him jî bi mêvanan re eleqeder bûn.
Di roja dudiyan de bername bi axaftina serokê PENa Çek birêz Ivan Klima li ser wêjeya dîroka gelê Çek destpê kir. Di pê axaftina birêz Ivan Klima cihgirê serokê Navenda PENa Kurd birêz Mistefa Reşîd awirek li ser dîroka wêjeya Kurdî pêşkêş kir û bi helbesta Mellayê Cizirî ”Şox û şengê” rengekî xweş da civînê. Beşek ji vê helbesta delal li jêrê ye.
Şox û şengê, zuhrerengê
Dil ji min bir, dil ji min
Awirên heybetpilingê
Dil ji min bir, dil ji min
Wê şepalê, miskexalê
Dîmdurê, gerden şemalê
Cebheta biskan sema lê
Dil ji min bir, dil ji min
Paşê serokê Navenda PENa Kurd birêz Dr. Zerdeşt Haco ji bo bîranîna Hermann Hesse axaftineke wêjeyî kir.
Mijara axaftina min jî li ser pirsgirêka karîkatûrên li ser Pêximber Mihemed bû.
Birêz Dr. Yekta Geylanî (Dr. Yekta Uzunoglu) êvara roja dudiyan em hemû kesên di vê hevdîtinê de başdar bûbûn dawetî mala xwe kirin. Camêro ji bo me re zîyafetek gellek xweş amade kiribû. Di pê xwarinê re her yekî ji me çi bi zimanê Çek, çi bi zimanê Kurdî stran û pêkenok gotin. Bi taybetî mamoste Mistefa Reşîd di vê êvara rengîn de dîsa bi kilam û stranên xwe yên xweşik em mest kirin.
Ez bawer im di cih de ye mirov bêje nêrînên hemû beşdarvanan di encama vê hevdîtinê de hate tespît kirin ku qedera gelê Çek û gelê Kurd pir nêzîkî hev e. Çimkî gelê Çek jî wek gelê Kurd ji destê dagirker û koledaran ve pir kişandiye. Nivîskarên di vê hevdîtinê de amade bûbûn piraniya wan jiyana xwe ji ber siyaseta dijî koledaran di zîndanan de derbas kirine. Loma ewan hest û hisên me baş fahm dikirin û di nûra rûyên wan de jî dihate xuyakirin, ku ew ji doza gelê Kurd re pir rêzdar in û me Kurdan ji her gel û neteweyiyên din li Ewropa baştir fêhm dikin. Hêjayî gotinê ye min berê jî ji mamoste Mistefa Reşîd bihîstibû, ku gelên Yugoslaviya berê ji destê zulimkariya Osmaniyan-Tirkan, ku heta dawiya sedsala 18an berdewam kir, pir hatine êşandin. Loma ew heta niha jî ji Tirkan ne razî ne, hez nakin. Mamoste Mistefa Reşîd her wiha ji min re gotibû, ku mixabin rêxistinên Kurdan ji vê rewşa Tirkan li cem gelên Slav ji bo tevgera gelê Kurd baş îstîfade ne kirine. Mamoste Mistefa Reşîd berê li wan welatan maye û zimanê wan jî baş dizane.
Pêwîste li ser birêz Dr. Yekta Geylanî çend gotina bibêjim. Ji vir demek berê di çapemeniya Kurd de jî hate ragihandin ku komîsyona xelata Karl li komara Çek îsal birêz Dr. Yekta Geylanî layîqî xelata Karl dîtiye. Birêz Dr. Yekta Geylanî dê xelata xwe di 01.06.2006an de li Pragê bi aheng bistîne. Ev cara yekem e di dîroka komara Çek de ku beyaniyek vê xelatê distîne. Hêjayî gitinê ye min Dr. Yekta Geylanî di salên 80î de li Bonnê nas kir. Ew demekê li Almanya ma û gellek xizmetên delal yên dîplomatî ku ti rêxistinek Kurd nikarîbû bikira ji Kurdan re kir. Bi saya karên wî wê demê Enstîtûta Kurd di bin serokatiya wî de li Bonnê hate damezirandin. Mixabin Kurd ji hevdu re gurêx in. Ew karên ku bi destê wî hatin çê kirin rêxistinên Kurdên Bakur xerab kirin.
Kesên ji PENa Çek ji bilî birêz Ivan Klima di civînê de beşdar bûn ev in. Birêz Stransky serokê kevin yê PENa Çek xanima helbestvan Jana Stroblova, helbestvan Vaclav Danyk berpirsê ji bo endam û berpirsê têkiliyên bi UNSCO re nivîskar Dana Mojzisova berpirsa Komita Niviskarên di Zîndanan de Libosê Ludvikova berpirsa têkiliyan û berdevka PENa Çek û herwiha xanima Prof. Ph Dr. RN Dr. Helena Haškovcová û mêrê xwe ji Zanîngeha-Zankoya Prag di civînê de beşdar bûn.
Ji başûrê Kurdistanê nûnerê PENa Kurd birêz Abdulrehman Neqşebendî, nivîskar, helbestvan û lêkolîner birêzan Ehmed Balayi, Fehmî Balayî, Edîb Çelkî, Selwa Gulî û herwiha nivîskarên Alman birêz Dieter Stork û Christian Schneider jî di vê hevdîtinê de beştar bûn. Ji Bakurê Kurdistanê jî nivîskar û helbestvanên Kurd birêz Nazîf Telek, M. Salih Alptekîn û Mirwet Cacim di civînê de amade bûn.